Қазақстандағы пайдалы модельдердің айтарлықтай өсуі және Орнықты Даму Мақсаттары (ОДМ)

Өнертабыстармен салыстырғанда онша күрделі емес техникалық шешімдер болып табылатын пайдалы модельдер Қазақстанда патенттік белсенділіктің айтарлықтай өскенін көрсетеді. 2022 жылы пайдалы модельдерге 1 094 өтінім берілді, ал 2023 жылы бұл сан 1216-ға дейін өсті, бұл 11,2% өсімге сәйкес келеді.

2024 жылдың бірінші жартыжылдығында пайдалы модельдерге өтінімдер санының 792-ге дейін өсуі байқалады, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 15,1%-ға артық. Бұл көрсеткіштер қазақстандық өнертапқыштардың пайдалы модельдерді патенттеу мүмкіндігін белсенді пайдаланатынын көрсетеді.

Пайдалы модельдерге патенттер беру де тұрақты өсуді көрсетеді. 2022 жылы 864 патент берілді, ал 2023 жылы бұл сан 983-ке дейін өсті, бұл 13,8% өсімге сәйкес келеді. 2024 жылдың бірінші жартыжылдығында пайдалы модельдерге берілген патенттер саны 559 құрады, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 12,5%-ға артық. Бұл деректер Қазақстанда пайдалы модельдерді патенттеу өтінімдерді беру бойынша да, патенттер беру бойынша да тұрақты сипатқа ие екендігін растайды.

Кейбір табысты пайдалы модельдер БҰҰ 2015 жылы қабылдаған Орнықты Даму Мақсаттарына (ОДМ) ықпал етеді. Орнықты Даму Мақсаттары барлық елдерден келетін іс-әрекетке шақырудың бір түрі болып табылады. Құрлық экожүйелерін қорғау, қалпына келтіру және оларды ұтымды пайдалануға ықпал ету, ормандарды ұтымды басқару, шөлейттенуге қарсы күрес, жердің деградация процесін тоқтату және кері қайтару және биологиялық әртүрлілікті жоғалту процесін тоқтату. Біздің планетамыздың әл-ауқатын жақсартуға және қорғауға бағытталған қазақстандық пайдалы модельдердің тізбесін қоса береміз.

• Күн панельдерімен жұмыс істейтін газ ағынының энергиясын электр энергиясына түрлендіруге арналған құрылғы

ОДМ байланысы: Бұл патент жаңартылатын энергия көздерін пайдалану арқылы ОДМ 7 (қымбат емес және таза энергия) және ОДМ 13 (климаттың өзгеруіне қарсы күрес) қолдайды.

• Фототрофты микроорганизмдерді өсіруге арналған фотобиореактор

ОДМ байланысы: Бұл патенттің ОДМ 2 (аштықты жою) және ОДМ 14 (теңіз экожүйелерін сақтау) байланысы бар, өйткені фототрофты микроорганизмдерді тамақ өндіру және қоршаған ортаны жақсарту үшін пайдалануға болады.

• Тік резервуарлардың ішкі бетін мұнай өнімдерінің қалдықтарынан тазартуға арналған қондырғы

ОДМ байланысы: ОДМ 14 (теңіз экожүйелерін сақтау) және ОДМ 15 (құрлық экожүйелерін сақтау) ықпал етеді, өйткені ол ластанудың алдын алуға және қалдықтарды басқаруды жақсартуға көмектеседі.

• Барлық түрдегі ішкі жану қозғалтқыштарына арналған электролиттік сутегімен қоректендіру жүйесі

ОДМ байланысы: ОДМ 7 (қымбат емес және таза энергия) және ОДМ 9 (Индустрия, инновация және инфрақұрылым) қолдайды, өйткені сутегі қуаты шығарындыларды азайтуға және таза энергияға көшуге ықпал етуі мүмкін.

• Geum aleppicum Jacq алеппо гравилат өсімдігінің ауа бөліктерінен сығынды алу әдісі 

 ОДМ байланысы: ОДМ 3 (Жақсы денсаулық және әл-ауқат) және ОДМ 15 (құрлық экожүйелерін сақтау) байланысы бар, өйткені өсімдіктерден алынған сығындылар дәрілік заттарды әзірлеу және денсаулықты сақтау үшін           пайдаланылуы мүмкін.

• Конвейерлік типтегі электротомография көмегімен пайдалы қазбаларды геоэлектр барлау жүйесі және оны жүзеге асыру тәсілі

 ОДМ байланысы: ОДМ 9 (Индустрия, инновация және инфрақұрылым) және ОДМ 12 (жауапты тұтыну және өндіріс) қолдайды, өйткені ол табиғи ресурстарды тиімді және тұрақты пайдалануға ықпал етеді.